พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค [2. โพชฌังคสังยุต]
5. จักกวัตติวรรค 5. ปัญญวันตสูตร
4. ทุปปัญญสูตร
ว่าด้วยเหตุให้คนมีปัญญาทราม
[225] ครั้งนั้น ภิกษุรูปหนึ่งเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ฯลฯ นั่ง
ณ ที่สมควรแล้ว ได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคดังนี้ว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ พระองค์
ตรัสว่า มีปัญญาทราม เป็นคนเซอะ1 มีปัญญาทราม เป็นคนเซอะ ด้วยเหตุเพียง
เท่าไรหนอ พระองค์จึงตรัสว่า มีปัญญาทราม เป็นคนเซอะ พระพุทธเจ้าข้า
พระผู้มีพระภาคตรัสตอบว่า ภิกษุ เรากล่าวว่า มีปัญญาทราม เป็นคนเซอะ
ก็เพราะโพชฌงค์ 7 ประการที่บุคคลนั้นไม่เจริญ ไม่ทำให้มากแล้ว
โพชฌงค์ 7 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. สติสัมโพชฌงค์ ฯลฯ 7. อุเบกขาสัมโพชฌงค์
ภิกษุ เรากล่าวว่า มีปัญญาทราม เป็นคนเซอะ ก็เพราะโพชฌงค์ 7 ประการนี้
อันบุคคลนั้นไม่เจริญ ไม่ทำให้มากแล้ว
ทุปปัญญสูตรที่ 4 จบ
5. ปัญญวันตสูตร
ว่าด้วยเหตุให้คนมีปัญญา
[226] ภิกษุทูลถามว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ พระองค์ตรัสว่า มีปัญญา
ไม่เป็นคนเซอะ มีปัญญา ไม่เป็นคนเซอะ ด้วยเหตุเพียงเท่าไรหนอ พระองค์จึง
ตรัสว่า มีปัญญา ไม่เป็นคนเซอะ พระพุทธเจ้าข้า
พระผู้มีพระภาคตรัสตอบว่า ภิกษุ เรากล่าวว่า มีปัญญา ไม่เป็นคนเซอะ
ก็เพราะโพชฌงค์ 7 ประการที่บุคคลนั้นเจริญ ทำให้มากแล้ว
พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค [2. โพชฌังคสังยุต]
5. จักกวัตติวรรค 7. อทลิททสูตร
โพชฌงค์ 7 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. สติสัมโพชฌงค์ ฯลฯ 7. อุเบกขาสัมโพชฌงค์
ภิกษุ เรากล่าวว่า มีปัญญา ไม่เป็นคนเซอะ ก็เพราะโพชฌงค์ 7 ประการนี้
ที่บุคคลนั้นเจริญ ทำให้มากแล้ว
ปัญญวันตสูตรที่ 5 จบ
6. ทลิททสูตร
ว่าด้วยเหตุให้เป็นคนจน
[227] เรื่องเกิดขึ้นที่กรุงสาวัตถี
ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ พระองค์ตรัสว่า คนจน คนจน ด้วยเหตุเพียง
เท่าไรหนอ พระองค์จึงตรัสว่า คนจน พระพุทธเจ้าข้า
ภิกษุ เรากล่าวว่า คนจน ก็เพราะโพชฌงค์ 7 ประการที่บุคคลนั้นไม่เจริญ
ไม่ทำให้มากแล้ว
โพชฌงค์ 7 ประการ อะไรบ้าง คือ
1. สติสัมโพชฌงค์ ฯลฯ 7. อุเบกขาสัมโพชฌงค์
ภิกษุ เรากล่าวว่า คนจน ก็เพราะโพชฌงค์ 7 ประการนี้ที่บุคคลนั้นไม่เจริญ
ไม่ทำให้มากแล้ว
ทลิททสูตรที่ 6 จบ
7. อทลิททสูตร
ว่าด้วยเหตุให้เป็นคนไม่จน
[228] เรื่องเกิดขึ้นที่กรุงสาวัตถี
ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ พระองค์ตรัสว่า คนไม่จน คนไม่จน ด้วยเหตุเพียง
เท่าไรหนอ พระองค์จึงตรัสว่า คนไม่จน พระพุทธเจ้าข้า
